GSR II Regülasyonları Nelerdir? 7 Temmuz Geçişi Araçları Nasıl Etkiler?

Araçların tip onay belgesi alabilmesi için Avrupa Birliği tarafından belirlenmiş regülasyonlar bulunmaktadır. Bu regülasyonlar belirli periyotlarda güncellenir.

GSR II, köklü bir değişiklikle araçların daha güvenli ve standart donanımlarında bu güvenlik paketlerini ekleyerek üretim yapmaları yönünde yapılmış düzenlemelerin tümünü ele alan güncellemedir.

Bu güncelleme Avrupa Birliği tarafından EU 2019/2144 yönetmeliği ile ilk olarak 27 Kasım 2019 yılında yapılmıştır. Yayınlanan yönetmelik ile yürürlükte olan eski yönetmelikler yayından kaldırılmış ve yerine yeni güvenlik regülasyonları eklenmiştir.

Çeşitli güncellemeler ile bu regülasyon değişiklik paketine GSR II adı verilmiştir. Otomotiv homologasyon süreçlerinin önemli bir parçasıdır.

GSR II tip onay süreçlerinin köklü bir değişime uğramasında önemli bir role sahip. Bu değişiklik ile (EC) 78/2009, (EC) 79/2009, (EC) 661/2009, (EC) 631/2009, (EU) 406/2010, (EU) 672/2010, (EU) 1003/2010, (EU) 1005/2010, (EU) 1008/2010, (EU) 1009/2010, (EU) 19/2011, (EU) 109/2011, (EU) 458/2011, (EU) 65/2012, (EU) 130/2012, (EU) 347/2012, (EU) 351/2012, (EU) 1230/2012 ve (EU) 2015/166 yönetmelikleri yürürlükten kaldırıldı.

Bu yönetmeliklerin kapsamında ise yeni regülasyonlar zorunlu olarak belirli geçiş süreleri tanımlanarak yayına alındı.

Aynı değişiklikler ülkemizde de AB 2019/2144 yönetmeliği ile gerçekleştirildi.

7 Temmuz 2024 tarihi itibariyle GSR II regülasyonlarına göre onayı olmayan araçların tescilinin yapılmasına izin verilmeyecek. Örneğin GSR uyumlu olmayan bir araç bu tarihe kadar tescil edilmemişse bir tescil işlemine izin verilmeyecek. Bir önceki takvim yılında tescil edilen araç sayısının M1 kategorisi için %10’u diğer araç kategorileri için %30’u ile sınırlı olmak kaydıyla üreticiler seri sonu iznine başvuru yapabilecek. Bir önceki takvim yılında 100 Aracı geçmeyen markalarda 100 araca kadar izin verilebilecek.

Otomotiv sektöründe araç ithalatı yapan firmalar ile üretici firmalar etkilenen tarafta olacak. Öncelikle ithal edilen araçların GSR II uyumlu olması zorunlu hale geliyor. Bu zorunluluk ile araçlarda aşağıda belirttiğimiz güvenlik standartları araç kapsamına göre standart donanım olarak sunulacak.

Distribütör ve üreticiler geçiş tarihinden önce GSR uyumlu olmayan araçların satışını tamamlayarak tescil işlemlerini bitirmelidir. M1 kategorisi otomobillerin GSR II geçişi ile ilgili henüz bir erteleme kararı bulunmuyor. Bu nedenle 7 Temmuz 2024 tarihinden önce bu araçlar tescil edilmiş olmalı. Bir erteleme gelmesi halinde ise ilgili tarihe kadar tescil işlemleri tamamlanmalı.

Türkiye’de üretilerek Avrupa Birliği’ne satılan araçlar ise yine bu geçişte Avrupa Birliği mevzuatında yer alan geçiş tarihlerini dikkate almalıdır.

Bu tarihten önce tescili yapılmayan araçlar için üretici/ithalatçı firmalar Bakanlığa gerekli bilgileri bildirerek seri sonu izni ile işlemlerini ilerletebilecektir, ancak burada sayı sınırlamaları mevcut olduğundan yine tam anlamıyla bir çözüm olup olmayacağı tartışılmaktadır.

Bu konuyla ilgili araç fiyatlarında GSR II uyumlu olanlar ve olmayanlar şeklinde iki farklı durum söz konusu olacaktır. Bayiler aracılığıyla GSR uyumlu olmayan araçların fiyatlarında çeşitli kampanyalar düzenlenebilir.

Diğer yandan GSR Uyumlu araçların ilave donanımlara sahip olması nedeniyle bir fiyat artışının da sektörde beklendiğini belirtelim. Konuyla ilgili araç markalarının kampanyaları takip edilebilir.

7 Temmuz sonrasında bazı araç markalarında mevcut stokların (GSR II regülasyonlarına uyumlu olmayan araçlar) belli oranlarda izin alınarak tescile açılması sürecidir. Güncel durumda markaların tamamına yakınında GSR II uyumlu olmayan araçların stoklarda olduğu bilinmekte. Hem binek araçlarda hem ticari araçlarda seri sonu izin süreçleri yürütülüyor. Markalar tarafından binek araçlarda (M1 kategorisi) 2023 yılındaki satış adedinin %10’u kadar, diğer araç kategorilerinde ise %30’u kadar aracın seri sonuna dahil edilmesine izin veriliyor.

Süreç Nasıl İşliyor?
Markalar tarafından belirtilen kotalar dahilinde listeler T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na iletiliyor. Bakanlık, TSE tarafına inceleme ve izin süreçleri için listeleri iletiyor. TSE liste incelemesi sonrası izin verebiliyor. Yönetmeliğe göre onay kuruluşu 3 aya kadar bu işlemleri tamamlayabiliyor. Markalar tarafından araç başı ödenmesi gereken ücretler de bu aşamada tamamlanıyor. Daha sonra izin verilmesiyle birlikte araçların tescili için Noter sisteminde işlemler yapılır hale geliyor.

Seri Sonu İznine Kimler Başvurabilir?
Araçların seri sonu izni için yalnızca distribütör/üreticiler başvuru yapabiliyor. Bayi veya araç sahipleri ise tescil edilmemiş araçlarını ilgili markaya bildirmek durumunda.