1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan Karayolları Trafik Yönetmeliği değişikliği ve AİTM değişikliği sonrası ticari taşımacılık faaliyeti gösteren araçların bazı cihazların montajını gerçekleştirmesi gerekmektedir.
Yönetmelik değişikliğine uyum sağlaması gereken araçlar;
- Okul servis araçları (18 Şubat 2025’ten itibaren)
- Personel servisleri, hatlı dolmuşlar vb.
- Şehirlererarası otobüsler
- Taksi dolmuşlar
- Taksiler
- Ticari taşımacılık faaliyeti gerçekleştiren diğer araçlar
Değişiklik sonrası 1 Temmuz tarihinden itibaren bu araçlarda görüntü kayıt sistemi, araç takip sistemi, kamera sistemi ve acil durum butonu montajı gerekliliği ortaya çıkıyor.
İçerik Başlıkları
1 Temmuz 2025: Okul ve Personel Servislerinde Yeni Dönem – Montaj, Cihaz ve Belgelendirme Zorunlulukları
Türkiye’de yolcu taşımacılığı yapan M1, M2 ve M3 kategorisi araçlar için 1 Temmuz 2025 tarihi itibarıyla geçerli olacak önemli mevzuat değişiklikleri hayata geçiyor. Okul ve personel servisleri ile ticari taşımacılıkta kullanılacak diğer araçlar, artık yeni cihazların montajı ve belge süreçleri açısından çok daha sıkı kurallara tabi olacak. Bu yazımızda, resmi duyurular doğrultusunda tüm süreç ve zorunlulukları, sıkça sorulan soruları ve güncel uygulamaları bulabilirsiniz.
Referanslar: Mevzuat.gov.tr ve Tse.org.tr
Karayolları Trafik Yönetmeliği Geçici 12. ve Geçici 13. Maddeleri
Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik
Seri Montaj Belgelendirmesine İlişkin TSE Yönergesi ve Diğer Dokümanlar
Araçlarda Bulundurulması Zorunlu Cihazlar ve Sistemler
Yeni düzenlemeler, aşağıdaki araç gruplarında belirli cihazların bulunmasını şart koşuyor.
Zorunlu Cihazlar
- Görüntü Kayıt Cihazı ve Kamera Sistemi:
M2 ve M3 kategorisi otobüs/minibüsler, belediyelere ait ve yetkilendirilen toplu taşıma araçları, taksi ve taksi dolmuşlarda zorunlu. - Acil Durum Butonu ve Araç Takip Sistemi:
Taksiler ve taksi dolmuşlar için hem araç takip sistemi hem de acil durum butonu zorunlu. - Konum İletimi:
Tüm ilgili araçlarda zorunlu. - 112 Acil Çağrı Merkezi Entegrasyonu:
Acil durum butonu basıldığında vaka oluşturulması, araç içi kameralara erişim sağlanması ve belirlenen aralıklarla kamera erişimi gereklidir.
Not: Acil durum butonu taksilerde, araç takip sistemi ise tüm araçlarda cihaz fonksiyonları gereği pratikte bulunacak diye anlaşılıyor.
Uygulama ve Geçiş Takvimi: Kim Ne Zaman Ne Yapacak?
Resmi duyurulara göre uygulama takvimi şöyledir:
- Okul Servis Araçları:
18 Şubat 2025’ten sonra okul servis aracına dönüştürülen tüm araçlar yeni yönetmeliğe tabi.
1 Ocak 2018 ile 1 Mart 2025 arasında kamera ve kayıt cihazı bulunan araçlar, yeni cihaz montajından muaf. Ancak bu dönemde imal edilip cihazsız olanlar, yeni ekipmanları takmak zorunda. - M1/M2/M3 Kategorisi Diğer Toplu Taşıma Araçlar:
1 Temmuz 2025’ten sonra ilk kez tescil edilecek AİTM yönetmeliğine göre tadilat kapsamına giren araçlarda, araç tadilat muayenesine yeni cihazların montajının yapıldığını gösteren montaj uygunluk raporu ile gidilecek.
Mevcut ruhsatlı araçlar ise, 1 Temmuz 2025 sonrası ilk muayenede yeni yönetmeliğe uygun ekipmanlarla muayene edilecek. - Ticari Otomobiller:
M1 kategorisinde, personel servislerinde olduğu gibi montaj işlemi tadilat öncesi veya sonrası yapılabilir.
Örnekler:
- N2’den M2’ye dönüşüm 1 Temmuz 2025’ten sonra olacaksa yeni cihazlar şart.
- Mevcut araçlar ilk muayenesine kadar yeni cihazları taktırmalı.
- Taksi ve taksi dolmuşlarda, ilk muayeneye kadar ilgili cihazların montajı zorunlu.
- Okul taşıtları 18 Şubat 2025’ten bu yana bu cihazlara sahip olmalıdır.
Montaj ve Belgelendirme: Yetki, Adres ve Süreçler
Seri Montaj Belgeli Firmalar:
AİTM Seri Montaj Belgeli firmalar, Türkiye genelinde 7 coğrafi bölgede en az 10 montaj adresinde işlem yapmalı. Üst yapıcı firmaların montaj işlemi yapabilmesi için, noter onaylı sözleşme ve eğitilmiş en az bir personel ile faaliyet göstermesi zorunlu.
Süreçteki Temel Belgeler:
- Montaja Uygun Cihaz Raporu:
Cihazın, TSE ve TÜBİTAK-BİLGEM testlerinden geçerek montaja uygun olduğunun tespiti ile düzenlenir. - Seri Montaj Belgesi:
Montaja uygun cihaz raporu alınan cihazlar için montaj yapacak firma tarafından alınır. - Montaj Uygunluk Raporu:
Her araç için montajdan sonra düzenlenir, araç tadilat muayenesine bu raporla gidilir.
Sorumluluklar:
- Montajı yapan ve belge sahibi firmalar, cihazların mevzuata uygun şekilde takılması ve 112 Acil Çağrı Merkezi’ne entegrasyonundan sorumludur.
- TSE, başvuruları değerlendirir ve uygunsuzluklarda belirli sürelerde düzeltme ister. Eksiklikler tamamlanmazsa başvuru iptal edilir.
Erteleme olur mu?
Şu ana kadar (5 Haziran) bir erteleme yapılmamış olup sürecin seyrine göre Haziran ayı sonunda bir erteleme söz konusu olabilir. Ancak ihtimal düşük görünüyor. Güncel gelişmeleri bu yazımızda paylaşacağız.
Mevcut araçlar için muafiyet var mı?
Sadece 1 Ocak 2018 – 1 Mart 2025 arası imal edilen ve kamera/kayıt cihazı bulunan okul servis araçları yeni cihazdan muaftır.
Montajı kimler yapabilir?
Montajı, seri montaj belgesine sahip firmalar ve bu firmaların yetki aldığı montaj adreslerindeki firmalar yapabilir. Yetkisi bulunmayan firmalar montaj gerçekleştiremez.
Montaj adresi olmanın şartı nedir?
Yönergede detayları belirtilmiştir. Özetle belge sahibi olmak için 7 coğrafi bölgede en az 10 montaj adresi gösterilmesi gerekmektedir. Bu montaj adreslerinde en az 1 personel eğitimi almış olmalıdır ve diğer üretim/montaj yeri gerekliliklerini sağlamalıdır.
Cihaz arızasında ne olur?
TSE tarafından belirlenen azami cihaz ve montaj ücretleri aşılmamak kaydıyla, sistemde arıza olduğunda firmalar ücretsiz düzeltmekle yükümlüdür.
Aracımın muayenesi 1Temmuz 2025’ten sonra, ne yapmalıyım?
Aracınız muayeneye giderken zorunlu olan sistemlerin montajını gerçekleştirerek montaj uygunluk raporu ile araç muayenesine gitmeniz gerekir.
Aracımın muayenesi 1Temmuz 2025’ten önce yapıldı, ne yapmalıyım?
Aracınızın 1 Temmuz 2025 sonrası ilk muayenesine kadar süreniz bulunmaktadır. Bu süre zarfında yetkili firmalardan ilgili cihazların montajını gerçekleştirerek muayene tarihinizde değişiklik yapmadan gidebilirsiniz.
Sorularınız için info@anemonmuhendislik.com adresine e-posta gönderebilir veya iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.