Otomotiv sektöründe bir aracın tamamını veya bir kısmını üreten bir işleyişe sahip olabilirsiniz. Bu esnada çeşitli yasal sorumluluklarınız olduğu gibi otomotivde üretici olmanın genel yükümlülüklerini belirleyen bir dizi kural vardır.
İçerik Başlıkları
Bu yazımızda otomotiv sektöründe bir araç, sistem veya komponent üreticisinin onay sürecine yönelik genel yükümlülüklerinden bahsedeceğiz.
Otomotivde Üretim İçin Zorunlu Mevzuat
AB başta olmak üzere birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler regülasyonları yürürlükte. Çerçeve yönetmelik olarak güncel durumda EU 2018/858 (AB 2018/858) yürürlüktedir. Burada sektöre dair birçok kural belirlenmektedir. İmalatçıdan onay kuruluşlarına varıncaya kadar birçok sorumlu ve neyden sorumlu olduğu net bir şekilde ifade edilmektedir.
Peki imalatçının genel yükümlülükleri tam olarak nedir?
İmalatçı araç sistem veya komponentin çerçeve yönetmelik şartlarınca imalatının gerçekleşirilmesinden ve bunun onaylanmasından sorumludur.
EU 2018/858 Madde 13
İmalatçı yalnızca onay değil onay sonrası üretimin uygunluğu süreçlerinden de sorumludur. COP (Üretimin Uygunluğu) ile ilgili ayrı bir yazımız olacak. Burada sürekli doğrulamalar ve iç kalite kontrol süreçleri büyük önem arz ediyor.
Çok aşamalı tip onayı süreçlerinde ise aracın her bir aşamasında yapılan işleme göre etkilenen unsurlardan ilgili aşamanın üreticisi sorumlu. Örneğin damper üst yapılı bir kamyon imalatı esnasında aracın ön camında bir değişiklik yok ise bundan baz araç üreticisi sorumlu fakat arka koruma tertibatı bozuluyor ise bundan üst yapıcı firma sorumlu olarak düşünülebilir. Burada üst yapıcı firma ile baz araç imalatçısı arasında bilgi paylaşımına açıklık durumu devreye giriyor esasında.
Her bir aşamada yapılan değişiklikler (kapsam genişletmeler vb.) bir sonraki aşama imalatçısının bilgilendirilmesiyle ilerlenir. Burada baz araç imalatçılarının birçoğu üst yapıcı portallarını kullanır. Sisteme erişen imalatçılar değişiklikleri takip edebilir.
Yine çok aşamalı imalatta bir araç üreticisi aracın kategorisini değiştiriyor ise o kategoriye ait kriterleri sağlamakla yükümlüdür.
AB sınırları dışında bir üretim yapan firmalar AB tip onayı şartlarını sağlayan bir onay almak istediklerinde AB içinde yerleşik bir temsilci bildirmekle yükümlüdür.
İmalatçılar testler esnasında normal koşulları değiştirecek sistemler kuramaz. Yani normalde neyse onunla test edilecek. Buradan emisyon skandalına ilişkin bir vurgu var.
İmalatçılar kalite sisteminde seri üretimin onaylı tip ile aynı şekilde üretiminin devamını sağlayacak prosedürlere sahip olmalıdır. Aynı zamanda uygunsuzluklara ilişkin tüm yaşanabilecek durumları kayıt altında tutar. İlgili satıcı ve ithalatçılarını bilgilendirir.
İmalatçılar etiket üzerinde kendi isimlerini, tescilli ticari unvanlarını ya da tescilli ticari markalarını ve ülke dâhilindeki irtibat adreslerini belirtmek zorundadır.
İmalatçı; kendi sorumluğu altında iken araç, sistem, aksam ya da ayrı teknik ünitelerin depolama ya da nakliye koşullarının, araç, sistem, aksam ya da ayrı teknik ünitelerin bu Yönetmelikte ortaya koyulan gerekliliklere uygunluğunu bozmamasını sağlar.
İmalatçılar otoriteler tarafından üçüncü taraflara testler yapılmasına izin verir. Aynı zamanda onay sürecindeki yapılan testlere ilişkin verileri ve varsa yazılım vb. ayar bilgilerini de ücretsiz bir şekilde kullanıma açar.
Uygun olmayan, ciddi risk taşıyan ürünlere ilişkin imalatçı, ürünleri geri çağırma, onay kuruluşlarına bildirim gibi işlemleri yapmalıdır. Düzeltilebilecek durumlarda uygunsuzluğu düzeltmeye yönelik adımlar atmalıdır.
Ürünün ciddi risk teşkil ettiği durumda, imalatçı, risk ve bu riske ilişkin olarak alınan her türlü önlem hakkındaki detaylı bilgileri derhal onay kuruluşuna ve piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşuna sağlar.
Otomotivde Belge Saklama Süreleri
İmalatçı 10 yıl süreyle düzenlemiş olduğu uygunluk belgelerini arşivler ve istendiğinde onay kuruluşuyla paylaşır. Aynı şekilde tip onayı ve eklerini geçerlilik tarihinin bitimi itibariyle en az 10 yıl süreyle arşivler. Sistem ve komponentlerde bu süre 5 yıldır.
Bakanlık talebi olması halinde imalatçı AB tip onay belgesinin Türkçe kopyasını sunmalıdır.
Bu yükümlülüklerin mevzuat haline ulaşmak için tıklayınız. Sorularınız olması halinde bize ulaşın.
